Elektriksel güvenlik, elektriksel araç kullananların akım, gerilim ve benzeri gibi insan sağlığını olumsuz etkileyecek herhangi bir sorunun kullanıcılara zarar vermemesi için alınan tedbirler bütünüdür.
Örneğin; herhangi bir fabrikada üretilmiş olan herhangi bir cihazın tasarımsal ya da üretimsel hatalarının olması durumunda cihaz kullanıcısının sağlığı riskli bir duruma dönüşebilir ve kullanıcı sağlığını olumsuz etkileyebilir.
Bu nedenle bu cihazların ölçülmesi, denetlenmesi ve önlenmesi maksadıyla testler yapan cihazlar da elektriksel güvenlik test cihazları olarak adlandırılmaktadır.
Ayrıca elektriksel güvenlik test cihazları, aynı test prizine ard arda uygulayabilmekte, kalibre edilebilmekte, ölçümlenebilmektedir. Bu sebeple de çok fazla test yapabilmektedir.
İzolasyon Direnci Testleri
İzolasyon direnci testleri elektriksel aygıtların güvenliği konusunda en önemli testler arasında yer almaktadır. Bir cihaz çalışıyor durumdayken bile gerilimin bulunduğu bölümlerin, gerilim bulunmayan bölümlerden her zaman izole edilmesi gerekmektedir. Çünkü, elektrik enerjisinin bulunmaması gereken yerlerde enerji akışı olursa kullanıcının can sağlığı tehlikeye girer ve kötü sonuçlar doğurabilir. Bu yüzden cihazın hem içindeki hem de dışındaki tüm bölümlerde enerjinin olduğu ve olmadığı bölümler arasında yalıtkan özellik olması gerekmektedir.
Yalıtkan maddelerin de bir yalıtkanlık direnci bulunmaktadır. Bu sebeple belli bir akım değerinin üstüne çıkıldığında yalıtkan sayılan madde iletken hale bürünebilir. Bunun için de bu dirençlerin en doğru ve en yanlışsız şekilde ölçülmesi gerekmektedir. Bu ölçümleri de elektriksel güvenlik test cihazları yapmaktadır.
Polarite Testi
Elektriksel polarite bütün elektriksel devrelerde bulunmaktadır. Hatta elektronlar negatif kutuptan pozitif kutba doğru hareket etmelerine rağmen akım ters yönde gösterilmektedir.
DC akımında bir kutup her zaman negatif, bir kutup ise her zaman pozitif değere sahiptir ve elektronların yönü de bundan kaynaklı olarak her zaman sabit olmaktadır.
Ancak alternatif akımlarda bu kutuplar frekansa göre değişiklik gösterdiği için elektronların yönü de düzenli olarak değişmektedir. Bundan dolayı da cihazları şebekeye bağlarken doğru polarite ile bağlanılması için çok büyük bir önem verilmesi gerekmektedir. İşte polarite testi denilen testte şebekenin aktif ve nötr olan uçlarının cihazın ilgili uçlarına bağlanıp bağlanmadığını ölçen ve bunun aracılığıyla karar veren bir test olmaktadır.
Bu cihazlar için oldukça önemli olan güvenlik testleri de elektriksel güvenlik test cihazları ile çok kolay bir şekilde gerçekleştirilebilmektedir.
Kaçak Akım Ölçümü
Gerilim altında ki bir iletkenin, gövdeye yalıtım hatası nedeniyle temas etmesi sonucunda toprağa akan akıma “toprak kaçak akımı” denmektedir. Bu kaçak akım ise birçok tehlikeye neden olabilmektedir. Hatta can ve mal kaybına neden olmaktadır. Bundan kaynaklı olarak bazı önlemler alınması gerekmektedir. Bu yüzden ilgili durumlarda hem koruma elemanları kullanılmakta hem de nerede kaçak akım olduğunun tespiti için ölçümler yapılmaktadır.
İzolasyon direncinin çok düşük değerlerde olduğu devrelerde ya da filtrelerin kullanıldığı elektronik ekipmanlardaki yüksek düzeylerde kaçak akım olabilmektedir. Kaçak akımlar ekipmanın normal çalışmasını engelleyebilmekte ve tesisatları kesintiye uğratabilmektedir.
Ancak, elektriksel güvenlik test cihazları sayesinde bu durumda engellenebilmektedir. İzolasyon testiyle karşılaştırıldığında kaçak akımı testinin en önemli avantajı, tesisatın ve ekipmanın enerjisinin kesilmesinin gerekmiyor oluşudur, normal çalışma sırasında da test işlemleri yapılabilmektedir.
Tüm bunların dışında elektriksel güvenlik test cihazları birçok test daha yapabilmektedir. Bunlar; kontak akımı testi, ana şebeke voltaj ve frekans ölçümü, akım tüketimi testi, toprak sürekliliği testi, fonksiyonel testler, güç ölçümü, sigorta testi vb. birçok testler elektriksel güvenlik test cihazları ile yapılabilmektedir.
