GNSS olarak bilinen Küresel Navigasyon Uydu Sistemi, uzaydan sinyaller yollayan ve bir kullanıcının Dünya’daki coğrafi konumunu belirlemek için küçük uyduları kullanan bir uydu navigasyonu sistemi olarak tanımlanabilir.
GNSS ile konum geriden kestirme yöntemi ile bulunur. Bu yöntemde uydu-alıcı uzaklığı, sinyalin uydudan alıcıya ulaşana kadar geçen zamanın ışık hızı ile çarpılması sonucu ulaşılmaktadır. Bu ölçüm esası ile kullanıcının konumu dünyanın hangi noktasında bulunursa bulunsun tespit edilebilir.
GNSS sistemleri GPS, GLONASS, GALILEO, BEIDOU/COMPASS, QZSS gibi birçok uydu bazlı sistemden oluşur. Bu sistemlerden ABD asıllı GPS ve Rusya asıllı GLONASS hizmetleri dünya üzerinde en sık kullanılan iki konum servisidir.
Bu teknoloji ilk olarak ABD Hava Kuvvetleri tarafından Küresel Konumlandırma Sistemi (GPS) olarak geliştirildi ve sadece ülkenin savunma güçleriyle sınırlandırıldı. Ancak şu an herkesin kullandığı bir sisteme dönüştü. Şu anda Rusya’nın GLONASS ve Avrupa Birliği’nin Galileo’ları diğer iki küresel konumlandırma sistemi olarak hizmet etmektedir.
Dünyada Kullanılan GNSS Sistemleri Nelerdir?
GPS (GLOBAL POSİTİONİNG SYSTEM)
GPS sistemi 1978 yılında ABD Savunma Bakanlığı tarafından kurulmuştur. GPS yörüngede sürekli olarak dönen 32 uydudan meydana gelmektedir. Bu uyduların yaydığı radyo sinyalleri düşüktür. Bu düşük radyo sinyalleri GPS alıcısı ile alınır. Bu şekilde, konum belirlenmesi olası hale gelir.
GLONASS (Globalnaya Navigatsionnaya Sputnikovaya Sistema)
Bu sistem Rusya Uzay Savunma Güçleri Komutanlığı tarafından 2008 yılında 24 uydu ile dünya çapında kullanıma sunulmuştur. Bu şekilde, GPS’den sonra ikinci yaygın uydu konumlandırma sistemi GLONASS olmuştur.
IRNSS (Indian Regional Navigation Satellite System)
Hindistan Uzay Araştırmaları Örgütü (ISRO) tarafından tasarlanan özerk bölge uydu konumlandırma sistemidir.
QZSS (Quasi-Zenith Satellite System)
Japonya’yı kapsayacak şekilde geliştirilen bu konumlandırma sistemi ilk uydusunu 2010 yılında fırlatmıştır.
GALİLEO
2005 yılında ilk uydusunu fırlatan GALILEO, Avrupa Birliği tarafından GPS ve GLONASS’a alternatif olarak tasarlanmış bir sistemdir. GALILEO, 30 operasyonel uydu ve 6 adet yörüngelerinden oluşturulmuş ve dünyanın yörüngesine oturtularak hizmet vermesi amaçlanmıştır.