Elektrik kullanılan her alanda bazı kontrol sistemlerine ihtiyaç duyulur. Özellikle kaçak akım rölesi elektrik tesisatı için oldukça önemli bir malzemedir. Kaçak akım rölesi en temel anlamı ile bir elektrik tesisatındaki kaçak akımı belirleyen sistemlere sahiptir. Devreyi kaçak akım rölesi açtığı için elektrik kullanımı esnasında herhangi bir kaza ya da sorunla karşılaşılmaz.
Devrede oluşmuş kaçak akımı algılayan kaçak akım rölesi devreyi açmakla görevlidir. İnsanları ve tesisatı koruyan kaçak akım rölesi sayesinde güvenli bir şekilde akım sorunlarına müdahale edilebilir. Elektrik literatüründe kaçak akım anahtarı kısaca KAKR olarak nitelendirilir. Kaçak akım rölesinin en temel amacı, elektrik kaçağı algıladığı zaman devredeki enerjiyi kesmesidir. Bir devrede kaçak akım rölesi yoksa bir toprak kaçağı meydana gelmiş olabilir. Bu durumda kaçak oluşan yerlere bir insanı dokunduğunda söz konusu kaçak insan üzerinden akışa geçer.
Kaçak Akım Rölesi Nasıl Çalışır?
Kaçak akım rölesinin genel çalışma prensibi basit bir ifadeyle binalarda yer alan merkezi ısıtma sistemlerine benzetilebilir. Buna göre merkezi ısıtma sistemlerinde su kazandan radyatöre aktarılır. Ardından burada ısıtma işlemlerini yaptıktan sonra tekrar kazana gönderilir. Kazandan çıkan su ile birlikte giren su eşit olduğu için kusursuz bir işleyiş söz konusudur. Merkezi sistemde bir akış dedektörü varsa ve borularda herhangi bir sızıntı olmuşsa kazana daha az miktarda su girer. Bu durumda dedektör sızıntıyı fark ederek otomatik olarak sistemi kapatır. Bir elektrik devresinde de aynı şekilde işlemler birbirini takip eder.
Kaçak akımlar en basit ifadeyle anahtarı devreye giren ya da çıkan akımın eşitliği ilkesine göre koruma sağlar. Kaçak akımın anahtarının içinde bulunan toroidal akım trafosu sayesinde devreye giren akımlar düzenli bir şekilde ölçülmüş olur. Burada giren akım ile çıkan akımın birbirine eşit olması gerekir. Akımın eşit olmadığı durumda akım dengesizliği meydana gelebilir.
Genel olarak kaçak akım anahtarı üstündeki test butonu normal şartlarda açık bir şekilde durur. Her şey normal durumda iken butona basılırsa girmekte olan akım ve çıkan akım dengesi bozulur. Bu durumda röle duruma müdahale ederek açma işlemi yapar.