Santrifüj genellikle tıbbi amaçlarla kullanılan ve laboratuvar ekipmanlarının vazgeçilmez bir parçasıdır. Sıvı veya katı bir maddedeki parçacıkları ayrıştırır. Merkezkaç kuvvetin etkisiyle çalışır.
Santrifüj, sabit eksenli dairesel dönme hareketi yapan bir alettir. Santrifüj işlemiyle sıvı ortam içerisindeki partiküllerin ve yoğunlukları farklı iki sıvının birbirinden ayrılması sağlanabilir. Çökme hızı; uygulanan kuvvete, partiküllerin büyüklüğüne, yoğunluğuna ve ortamın yoğunluğuna bağlıdır.
Hemen hemen her laboratuvarda karşılaşılabilen santrifüj cihazları, elektrikli motor donanımıyla faaliyet vermektedir. Merkezkaç kuvveti ile santrifüj cihazı, yer çekimi ivmesinden faydalanarak bu ivmeden daha fazla bir kuvvet ve döndürme hızı ile işlem yapılan maddenin parçalarına ayrılması sağlanır.
Santrifüj cihazı; motor, rotor veya santrifüj kalesi ve evirme milinden oluşur. Rotor hareket halindeyken yatay, durgun haldeyken dikey pozisyondadır.
Santrifüj Cihazının Çalışma Prensibi Nedir?
Santrifüj cihazları, içerisindeki karışımların veya bileşiklerin çökelme prensibine göre ayrılmasını sağlar. Karışımdaki ağır maddeler, merkezkaç kuvveti yardımıyla tüpün altı kısmına çökelir. Diğer bir ifadeyle, dairesel hareketin dışına doğru kayar. Daha hafif maddeler ise tüpün üst kısmında toplanır. Yani, dairesel hareketin merkezine doğru yol alır. Süspansiyonlar ve emülsiyonların ayrıştırılması için ideal bir cihazdır. Örneğin; santrifüj cihazına konulan kandaki pıhtı cihazın alt kısmında, yağlar ortasında serum ise en üst kısımda toplanarak kolaylıkla ayrıştırılabilir.
Santrifüjün içinde karışımların konulacağı seleler bulunmaktadır. Santrifüj işlemi için özel tüpler kullanılır. Bu tüpler, cihazın içine simetrik olarak yerleştirilir. Cihazın devri ve kaç dakika döneceği, içindeki maddeye göre değişkenlik gösterebilir.
Uygun devir ve dakika ayarlanarak işlem yapılır. Farklı ve sabit açılı santrifüj cihazları bulunur. Öncelikle ayrıştırılması istenen madde santrifüj tüplerine konulur. Bu tüpler santrifüj cihazlarına özel tüplerdir.
Tüpler santrifüj cihazına yerleştirilir. Fakat yerleştirirken dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. Merkezcil kuvvetin sağlıklı bir şekilde sağlanması için tüpler simetrik olarak yerleştirilmesi gerekmektedir. Santrifüj cihazının hızını belirledikten sonra işlem başlatılır.