Toprak direnci, toprağın elektrik akımını geçirdiği sırada vermiş olduğu tepkidir. Topraklama ölçümü, toprak direnci test cihazı (toprak megeri) kullanılarak hassasiyetle ölçüm işleminin yapılması olarak tanımlanır.
Toprak Direnci Nedir?
Toprak, bakır gibi normal iletkenlere göre daha zayıf bir iletkendir. Ancak akım alan yeteri kadar büyükse, direnç düşük olup toprak iyi bir iletken haline gelebilir. Bu nedenle iletkenler ile toprağın arasında bir direnç söz konusudur. Topraklama ölçümü yapılarak, gerekli hazırlıklardan sonra tesisatın kurulumu yapılır.
İletkenlerin toprağa karşı yalıtımı toprak direnci test cihazı (toprak megeri) ile iletkenlerin birbirlerine karşı yalıtımı ise “izolasyon test cihazı (izolasyon megeri) ile ölçülmektedir. Kısacası, tüm yalıtım direnci ölçen cihazlar (megerler) portatif ohm metreleri olarak tanımlanır.
Topraklama Ölçümü Nedir?
Elektrikli işletme araçlarının aktif olmayan (normal işletmede gerilim altında olmayan) metal kısımlarının bir iletken üzerinden toprakla birleştirmesi için kurulan sisteme topraklama tesisatı denmektedir.
Topraklama sayesinde cihaz üzerindeki kaçak akımlar ve statik elektrik toprağa iletilecektir. Böylelikle can güvenliği sağlanacaktır. Topraklama görevini yapabilmesi için cihazın gövdesinden toprağa kadar olan elektriksel direncin yeterli oranda düşük olması gerekir. Direncin, periyodik olarak kontrol edilmesi gereklidir.
Topraklama Ölçümü Nasıl Yapılır?
Topraklama ölçümü için en yaygın yöntem 2 kazıklı (3 problu) ölçüm şeklidir. P ve C elektrotları toprağa derinlemesine çakılır. Bu elektrotlar arasındaki mesafe 5-10 m olmalıdır. Topraklama barasına yeşil kablo bağlanmaktadır. Barayı mutlaka ayırmak gerekir. Sarı kabloyu potansiyel elektroduna (P), kırmızı kabloyu da akım elektrotuna (C) bağlanır. Elektrotların çakıldığı toprağın nemli olması işlerini kolaylaştırır. Kazıkların kolay çakılmasını ve toprak direncinin daha düşük çıkmasında etkilidir. Eğer toprak kuruysa su dökülerek nemlendirme sağlanabilir.
Ölçümler, uzman mühendislerin kontrolünde, alanında uzman kişiler tarafından yapılmalı ve raporlanmalıdır.
Topraklama ölçümünde kullanılan cihazın kalibrasyonu yapılmış olmalıdır.
Ölçüm yapılan yer eğer fabrika ise topraklama sistemi mutlaka incelenmelidir. Eğer TN sistemi yer alıyorsa çevrim empedansı koruma iletken kesitleri projesinden kontrol edilmelidir.
Koruma iletkenlerinin (TN sisteminde) mutlaka ana panodaki (trafo çıkışı) nötr barasına bağlı olup olmadığı teyit edilmelidir.
Ölçüm periyodu, işletmenin yapısına ve ekipmanın fiziki durumuna göre değişkenlik göstermelidir.